Maca Wacan Aksara Latin ten Boso Jowo/ Membaca Bacaan Huruf Latin di dalam bahasa Jawa/ Read reading text in Javanese
(Sumber: Sukendro, Tresno. 2009. Widya Basa Jawa. Surabaya: Erlangga.)
A). Wacan kapisan/ Bacaan pertama/ First of reading text:
Pesisir Karanggongso Kabupaten Trenggalek
(Nyabet Anugerah Wisata Jawa Timur 2008)
Pesisir Pesisir Karanggongso Kabupaten Trenggalek akhire kapilih minangka objek wisata kategori “The Most Outstanding Award” (Objek wisata kang paling onjo ing babagan anggone mbangun lan ngatur) kelompok objek wisata alam, nyisihake nominator liyane, yaiku: Pesisir Jumiang (Pamekasan), lan Ranu Segaran (Probolinggo). Prestasi iki bakal ngangkat Trenggalek minangka salah sijine jujugan wisata sing ora kalah karo wisata pesisir liyane.
Pesisir Pesisir Karanggongso Kabupaten Trenggalek dumunung ana Desa Tasikmadu, Kecamatan Watulimo, Kabupaten Trenggalek, Etan Jowo. Isih klebu wewengkon wisata bahari Prigi. Papan wisata iki kena diarani wis pepak sarana lan prasaranane. Wiwit saka hotel, bungalow, pondhok wisata, wis sumadya kari milih lan dalan tumuju menyang lokasi wis aspal alus tur jembar.
Kawasan iki sejatine kalebu wewengkon konservasi alam sing langsung ana pangawasane Departermen Perikanan dan Kelautan. Habitat lan ekosisteme dilindhungi. Ora aneh yen kawasan iki resik, edhum, lan asri. Ajaa kok njaring iwak, mincing wae ana larangane. Papan pancingan wis sumadya ana jaban wewengkon konservasi.
Kanthi garis pantai kurang luwih 3 km sing dumadi saka pasir putih resik, para pangunjung bisa adus lan langen. Uga bisa praon sing adohe watara 2 mil saka garis pantai kanthi pengawasan saka tim SAR. Sing luwih gawe krasan, ombang Karanggongso kalebu anteng ora kaya ombak ing sadawaning pesisir kidul sing kondhang ganase.
Nguningani nduweni potensi sing ora baen-baen, pamerintah kabupaten Trenggalek mbudidaya ndadekake Karanggongso minangka ikon pariwisata ing Trenggalek sakliyane Guwo Lowo sing misuwur luwih dhisik. Karanggongso saiki dadi papan wisata alternative sing uga dadi primadona ing Trenggalek.
Pantai Karanggongso nduweni daya tarik sing beda karo liyane. Sakliyane pasir putih resik, Karanggongso bisa kanggo sarana pendhidhikan kaya dene perkemahan lan outbond. Mula kuwi rancangane bakal disampurnakake maneh pembangunan sarana lan prasaranane. Saiki Karanggongso tansah dikenalake liwat pameran-pameran wisata sing asipat regional lan nasional. Bab liyane sing ndadekake Karanggongso narik kawigaten pengunjung, yaiku hubungane Pemerintah Kabupaten Trenggalek lan masyarakat bisa nyawiji. Masyarakat pesisir bisa nyengkuyung apa sing dadi gegayuhan Pemerintah Daerah Trenggalek liwat kelompok-kelompok sadar wisata (Pokdarwis).
Karanggongso adhoe watara 35 km saka punjere kutha Trenggalek. Wiwit mlebu kawasan Kecamatan Watulimo sadawaning dalan wis kebak panorama alam sing resep ing pandulu lan uga akeh bakul-bakul woh-wohan, kayadene salak, manggis, lan duren sing pancen asli tanduran Watulimo. Ora adoh saka kono, ing kawasan Prigi bisa mbakar iwak seger kang nembe dientas saka segara, kayata iwak tuna, tenggiri, kakap merah, dorang, lan lobster. Kabeh asile nelayan Prigi, Karanggongso, lan Damas.
Saurute pesisir kidul Trenggalek isih akeh pesisir-pesisir liyane sing durung dikembangake, kayata: Pesisir Pelang (Kecamatan Panggul), Pesisir Ngampiran (Kecamatan Munjungan) sing wujude memper Pesisir Pangandaran ing Jowo Kulon.
Pangajabe Pemkab lan masyarakat Trenggalek yen dalan Jalur Lintas Selatan (JLS) sing saiki lagi sengkut digarap rampung, mengkone pesisir-pesisir mau bakal rame dadi jujugan wisata anyar. Ning kabeh mau gumantung saka tekade Pemerintah Kabupaten Trenggalek kanggo nyekel kalondhangan, amarga dhaerah liyane padha rebut dhucung promosi sing dianggep bisa dadi sumber Pendapatan Asli Daerah (PAD) sing ora cilik.
(Sumber: Rubrik Pariwisata, Kalawarti Jaya Baya, No. 1, Minggu III, Nopember 2008, kaca 42-43.)
B). Wewacan kapindho/ bacaan kedua/ Second read text:
Kapan Perlu Suplemen Vitamin?
Sing diarani suplemen yaiku tambahan vitamin lan mineral tumprape wong sing kekurangan vitamin lan mineral. Sejatine kekurangan vitamin lan mineral. Sejatine kanthi mangan sing becik menune, kebutuhane vitamin lan mineral wis kacukupan, sabab sing diperlokake mung sethithik. Nanging ana kalane wong butuh tambahan vitamin lan mineral merga sawijining sebab, kayata merga mentas lara, merga wis tuwa, bubar operasi abot, nduweni penyakit tartamtu, lan sapanunggalane.
Panganan sing nyukupi serat “empat sehat lima sempurna” wis cukup tumrape awak kanggo kebutuhan aktivitas saben dina. Nanging kadhangkala vitamin lan mineral sing mlebu weteng mau ora bisa disesep dening usus kanthi sampurna utawa vitamin mau ilang nalika dimasak. Pola mangan wong jaman saiki beda banget karo wong jaman biyen. Saiki sing ditengenake rasane, enake, dudu mutune. Mula butuh suplemen kanggo nambahi panganan sing kurang mutu gizine mau. Dadi mung golek cara gampange wae. Kamangka sejatine suplemen mau regane ora murah, luwih murah panganan asline.
Yen ndeleng kahanan jaman saiki, suplemen vitamin sing dibutuhake yaiku sing asipat antioksidan, sing bisa lumawan radikal bebas sing asalae saka panganan lan lingkungan. Vitamin sing sipate antioksidan, kayata: vitamin A, C, E, zinc selenium. Vitamin lan mineral cacahe papat mau dibutuhake banget dening wong diwasa umur 20-40 taun. Dene kanggo wong tuwa umur sandhuwure 50 taun kejaba butuh tambahan vitamin antioksidan uga merlokake tambahan kalsium, zinc selenium, lan zat besi.
Ing Indonesia isih akeh wong kekurangan zat besi, kamangka Indonesia sugih panganan ngadhut zat besi, kayata: sayuran, daging hewan. Dagin kewan sing wenane abang, kayata: daging sapi lan wedhus paling akeh ngandhut zat besi. Sayuran uga ngandhut zat besi, nanging luwih gampang disesep dening awak zat besi sing tinemu ing daging kewan.
Zat besi uga dibutuhake dening wanita kang lagi nggarapsari (menstruasi). Nalika nggarapsari wanita ngetokake getih akeh. Panggawene getih sing anyar merlokake zat besi kang cukup. Kajaba zat besi uga mbutuhake asam folat lan vitamin B12 kang cukup. Sejatine wong kang kekurangan vitamin, mineral, ora banget-banget ngganggu kesehatane, nanging yen kahanan mau kelakon terus-terusan jroning wektu suwe bisa nuwuhake maneka warna gejala penyakit. Banjur sapa sing kena ngombe suplemen, yaiku:
1) Wong sing sibuk banget nganti ora kober mangan panganan sing sehat lan seimbang.
2) Wong sing lagi nglakoni diet rendah kalori.
3) Lansia sing pencernakane wis ora bisa nyerna panganan kanti sampurna.
4) Vegetarian, wong sing ora mangan daging kewan lan produk asal saka kewan.
5) Wanita sing lagi ngandhut, nyusoni.
6) Wong kang bubar ngalami operasi abot.
7) Wong sing ora doyan (ora mangan) susu lan produk olahan saka susu.
Yen kepingin kecukupan vitamin lan mineral sarta ora nambah suplemen kudu mangan panganan sing cukup ngandhut vitamin lan mineral. Jinis panganan kang ngandhut vitamin lan mineral kaya table ing ngisor iki:
| No. | Vitamin/ Mineral | Jinise Panganan |
| 1 | Vitamin A | Iwak, kuning, endhog, ati, sayuran werno ijo, woh-wohan lan sayuran sing wernane abang, kuning, lan jingga |
| 2 | Vitamin B6 | Iwak, daging kewan iber-iberan (unggas), daging kewan sikil papat, kenthang, alpukat, gedhang. |
| 3 | Vitamin C | Jeruk, brokoli, sayuran werna ijo, kiwi, strawberrym jambu kluthuk |
| 4 | Vitamin D | Susu, iwak salmon lan tuna, sunare srengenge isuk 10-15 menit |
| 5 | Vitamin E | Gandum, sayuran ijo, lenga sayur, kacang-kacangan. |
| 6 | Vitamin K | Sayuran ijo, brokoli, daging, produk olahan susu. |
| 7 | Kalsium | Susu, youghurt, keju, iwak tuna (tongkol), sarden, iwak salmon kalengan, brokoli. |
| 8 | Zinc | Daging, ati, endhog, daging unggas, pangan asal laut, keju, kacang-kacangan. |
| 9 | Selenium | Panganan asal laut, sea food (panganan laut), beras abang, daging unggas. |
| 10 | Zat besi | Ati, daging, kismis, sayuran, buah-buahan, tiram, kerang, kacang-kacangan. |
Ngombe suplemen prayogane sawise dhahar. Yen weteng kothong bisa nyebabake iritasi lan weteng perih. Ngunjuk suplemen vitamin A perlu dibarengi dhahar panganan sing ngandhut lemak amrih luwih cepet lan gambang panyesepe. Suplemen zinc lan zat besi diunjuk sak jam utawa rong jam sadurunge dhahar. Luwih becik yen diunjuk karo unjukan sing akeh ngandhut vitamin C (Kayata: jus jeruk). Vitamin C bakal luwih becik panyesepe yen dibarengi vitamin E.
(Sumber: Rubrik Kesehatan, Kalawarti Jaya Baya, No, 08, Oktober 2004, kaca:11)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar